Herkomst en betekenis van de naam Wibier
Deze bijdrage van 9 augustus 2010 is van de hand van Matthijs Wibier
Ik weet niet of jullie je het wel eens hebben afgevraagd, maar ik ben al een hele tijd razend benieuwd naar wat onze achternaam Wibier eigenlijk betekent. Aan het eind van de derde klas van het Gymnasium probeerde ik Wibier naar het Latijn te vertalen, maar dat lukte uiteraard niet (omdat ik de betekenis niet wist, en dat is wel zo handig bij vertalen). Ook de leraar had uiteraard geen idee, en hij vond mijn oplossing 'wild' (dat in de herfst op je bord ligt, als je tenminste geen vegetariër bent), in het Latijn zoiets als venatio, volstrekt waardeloos. (Ik dacht slim te zijn door te denken dat Wibier een verschrijving ofzo van het Franse 'gibier' was, wat inderdaad 'wild' betekent). Ik had verder de hoop maar opgegeven er ooit uit te komen...
...tot afgelopen zaterdag. Ik was op weg naar de uitgang van De Slegte, toen ik het Woordenboek van de Familienamen in België en Noord-Frankrijk van mijnheer Debrabandere zag liggen. Dit was mijn kans! Met bonkend hart zocht ik als een bezetene naar Wibier (de Wibiers komen immers uit Bergen in België). En ja hoor, hij stond erin. En wat stond daar te lezen? Het is één van de Waalse en Picardische varianten van de naam "Wigbertsz.", dus "zoon van Wigbert" (Picardië is het Noord-Westelijkste stukje van Frankrijk).
Over Wigbert valt in de voornamendatabank de volgende informatie te vinden:
"Tweestammige Germaanse naam, uit Wig- 'strijd' (zie -wig-) en -bert 'glanzend, stralend, schitterend' (zie -brecht-). De naam betekent dus: 'schitterend in de strijd' of 'schitterende strijder'. Heiligennaam: Wigbert van Fritzlar, in 732 volgeling van Bonifatius naar het vasteland, abt van Fritzlar, gestorven ca. 737; kerkelijke feestdag: 13 aug."
Dan rest nog de vraag of Wibier Waals of Picardisch is.
Alle Wibiers in Nederland stammen volgens de stamboom allemaal van Gabriël Wibier, die in 1823 vanuit Bergen naar Vledder kwam. Zijn voorouders woonden ook allemaal in Bergen. Aangezien Bergen thans volgens het dialectkaartje op Wikipedia ruimschoots in het Picardisch taal- of dialectgebied ligt, lijkt het mij het meest waarschijnlijk dat onze achternaam een Picardische variant van "Wigbertszoon" is.
Dus, als iemand weereens commentaar heeft van het kaliber "Wat een rare achternaam! Spreek je dat echt zo uit? Lijkt me sterk! Er komt toch helemaal geen W in het Frans voor?", dan kun je deze betweter in ieder geval het hoe en wat vertellen.
Matthijs Wibier